Waqf case: কোনো হিন্দু ট্ৰাষ্টত মুছলমানক অন্তৰ্ভুক্ত কৰিবনে ? ৱাকফৰ শুনানিত কি ক’লে উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ?

ৱাকফ সংশোধনী আইন-২০২৫ৰ বৈধতাক প্ৰত্যাহ্বান জনাই উচ্চতম ন্যায়ালয়ত দাখিল ৭৩ খন আৱেদনৰ আজিৰ শুনানি সম্পূৰ্ণ হৈছে। শুনানিৰ সময়ত AIMIM ৰ মুৰব্বী আছাদুদ্দিন ওৱেছি, কংগ্ৰেছৰ সাংসদ মহম্মদ জাভেদকে ধৰি বহু আবেদনকাৰীয়ে আদালতত উপস্থিত হয়। মুখ্য ন্যায়াধীশ সঞ্জীৱ খান্না, ন্যায়াধীশ সঞ্জয় কুমাৰ আৰু ন্যায়াধীশ কে.ভি বিশ্বনাথনৰ তিনিজনীয়া বিচাৰপীঠে শুনানি গ্ৰহণ কৰে ।

ৱাকফ ব’ৰ্ডত অমুছলমানৰ বিষয় সন্দৰ্ভত আদালতে চৰকাৰক প্ৰশ্ন কৰে যে, মুছলমানক হিন্দু ধৰ্মীয় ট্ৰাষ্টৰ অংশ হ’বলৈ অনুমতি দিবলৈ সাজু নেকি? আদালতত অনুষ্ঠিত শুনানিৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ কথাবোৰ জনাৰ আগতে আৱেদন সমূহৰ ওপৰত চকু ফুৰাওঁ আহক।

আবেদনসমূহৰ ভিত্তি কি?

আবেদনকাৰীসকলে দাবী কৰিছে যে, নতুন ৱাকফ আইনখনে সংবিধানৰ ২৬ নং অনুচ্ছেদ উলংঘা কৰিছে, য’ত ধৰ্মীয় কাম-কাজ পৰিচালনাৰ অধিকাৰ দিয়া হৈছে। অধিবক্তা কপিল ছিবাল আৰু ৰাজীৱ ধাৱানে আদালতত যুক্তি দিছিল যে, ৱাকফ ইছলামৰ এক অপৰিহাৰ্য আৰু অবিচ্ছেদ্য অংগ আৰু চৰকাৰে ইয়াত হস্তক্ষেপ কৰিব নোৱাৰে।

ছিবালে কয় যে, এই আইনখন কেৱল ধৰ্মীয় স্বাধীনতাক আক্ৰমণ কৰাই নহয়, ই মুছলমানৰ ব্যক্তিগত সম্পত্তিৰ চৰকাৰী ‘অধিগ্ৰহণ’ও । তেওঁ কয় যে, এই আইনখনৰ কেইবাটাও ধাৰা, বিশেষকৈ ধাৰা ৩(আৰ), ৩(এ)(২), ৩(গ), ৩(ই), ৯,১৪ আৰু ৩৬ ধাৰা অসাংবিধানিক আৰু মুছলমানসকলৰ ধৰ্মীয়, সামাজিক আৰু সম্পত্তিৰ অধিকাৰৰ পৰা বঞ্চিত কৰা হৈছে।

আদালতে কি ক’লে?

মুখ্য ন্যায়াধীশ সঞ্জীৱ খান্নাই স্পষ্ট কৰি দিয়ে যে, সকলো আবেদনকাৰীৰ শুনানি সম্ভৱ নহ’ব, সেয়েহে নিৰ্বাচিত অধিবক্তাইহে যুক্তি দিব আৰু কোনো যুক্তিৰ পুনৰাবৃত্তি নহ’ব। শুনানিৰ সময়ত আদালতে ২৬ নং অনুচ্ছেদৰ ধৰ্মনিৰপেক্ষ প্ৰকৃতিৰ ওপৰত আলোকপাত কৰি কয় যে, ই সকলো সম্প্ৰদায়ৰ ক্ষেত্ৰত সমানে প্ৰযোজ্য। একে সময়তে ন্যায়াধীশ বিশ্বনাথনে স্পষ্ট কৰি দিয়ে যে, সম্পত্তি ধৰ্মনিৰপেক্ষ হ’ব পাৰে, কেৱল ইয়াৰ প্ৰশাসন ধৰ্মীয় হ’ব পাৰে। তেওঁ বাৰে বাৰে যুক্তিৰ পুনৰাবৃত্তি নকৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়ে।

মুখ্য ন্যায়াধীশয়ে কয়, আমি কোৱা নাই যে আইনৰ বিৰুদ্ধে আবেদনৰ শুনানি আৰু সিদ্ধান্ত দিয়াত উচ্চতম ন্যায়ালয়ত কোনো ধৰণৰ নিষেধাজ্ঞা আছে। ন্যায়াধীশ খান্নাই কয় যে, আমি দুয়োটা পক্ষকে দুটা দিশ বিবেচনা কৰিবলৈ ক’ব বিচাৰিছো। প্ৰথম- এই কথা বিবেচনা কৰিব লাগে নে উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ হাতত গতাই দিব লাগে? দ্বিতীয়তে, আপুনি সঠিকভাৱে কি অনুৰোধ কৰিছে আৰু কি যুক্তি দিব লাগিব সেই বিষয়ে চমুকৈ বুজাওক। ই আমাক প্ৰথম বিষয়টোৰ সিদ্ধান্ত লোৱাত কিছু পৰিমাণে সহায় কৰিব পাৰে।

উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ৱাকফ আইনত স্থগিত ৰখা নাই। যি সম্পত্তি ৱাকফ ঘোষণা কৰা হৈছে, ব্যৱহাৰকাৰীয়ে যি সম্পত্তি ৱাকফ ঘোষণা কৰিছে, বা আদালতে ঘোষণা কৰিছে, সেই সম্পত্তিক ডি-অনটিফাইড কৰা নহ’ব বুলি চিজেআইয়ে কয়। সংগ্ৰাহকে কাৰ্য্যবিধি অব্যাহত ৰাখিব পাৰিব যদিও এই ব্যৱস্থা প্ৰযোজ্য নহ’ব। পদমৰ্মে সদস্য নিযুক্তি দিব পাৰিব। ধৰ্ম নিৰ্বিশেষে নিযুক্তি দিব পাৰি কিন্তু আন কিছুমান মুছলমান হ’ব লাগিব।

কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ স্থিতি

চৰকাৰক প্ৰতিনিধিত্ব কৰি ছলিচিটৰ জেনেৰেল তুষাৰ মেহতাই কয় যে, ৱাকফ আইনখনৰ উদ্দেশ্য কেৱল সম্পত্তিৰ নিয়ন্ত্ৰণহে, ধৰ্মীয় হস্তক্ষেপ নহয়। তেওঁ কয় যে, চৰকাৰে ট্ৰাষ্ট হিচাপে কাম কৰিব পাৰে আৰু সংগ্ৰাহকক সিদ্ধান্ত লোৱাৰ ক্ষমতা প্ৰদান কৰা হৈছে যাতে সম্পত্তিৰ বিবাদ শীঘ্ৰে সমাধান কৰিব পৰা যায়।

মেহতাই লগতে কয় যে, ১৯৯৫ চনৰ পৰা ২০১৩ চনলৈকে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ৱাকফ ব’ৰ্ডৰ সদস্যসকলক মনোনীত কৰি আহিছিল। তেওঁ কয় যে, ৱাকফ ন্যায়াধিকৰণ এটা ন্যায়িক সংস্থা আৰু ন্যায়িক পৰ্যালোচনাৰ অধিকাৰ অক্ষত আছে।

আবেদনকাৰীসকলৰ কি দাবী?

ৱাকফ সংশোধনী আইন চূড়ান্ত সিদ্ধান্ত নোলোৱালৈকে স্থগিত ৰাখিব লাগে বুলি উচ্চতম ন্যায়ালয়ক দাবী জনাইছে আবেদনকাৰীসকলে। একে সময়তে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে কয় যে, এই সংশোধনীসমূহ স্বচ্ছতা আৰু প্ৰশাসনিক দিশত প্ৰয়োজনীয়।