শ্বৰীয়া আদালত, কাজী আদালত বা যিয়েই নহওক, আইনত কোনো মান্যতা নাইঃ উচ্চতম ন্যায়ালয়

উচ্চতম ন্যায়ালয়

দেশৰ সৰ্বোচ্চ ন্যায়ালয়ে কাজী আদালত, দাৰুল কাজা কাজিয়াতৰ আদালত, শ্বৰীয়া আদালতৰ মান্যতা সন্দৰ্ভত এক বিশেষ মন্তব্য কৰে। ন্যায়ালয়ে কয় যে,কাজীৰ আদালত, দাৰুল কাজা কাজিয়াতৰ আদালত, শ্বৰীয়া আদালত বা যিয়েই নাম নহওক কিয়, আইনত কোনো স্বীকৃতি নাই আৰু তেওঁলোকে দিয়া যিকোনো নিৰ্দেশনা আইনৰ অধীনত বলবৎ নহয়। ন্যায়াধীশ সুধাংশু ঢুলীয়া আৰু হাছানুদ্দিন আমানুল্লাহৰ বিচাৰপীঠে ২০১৪ চনৰ বিশ্ব লোচন মদন বনাম ইউনিয়ন অৱ ইণ্ডিয়া গোচৰত ২০১৮ ৰায়দানৰ উদ্ধৃতি দি কয় যে, শ্বৰীয়ত আদালত আৰু ফতোৱাত আইনী অনুমোদন নাই।

এলাহাবাদ উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ ৰায়ক প্ৰত্যাহ্বান জনাই এগৰাকী মহিলাই দাখিল কৰা আবেদনৰ শুনানি গ্ৰহণ কৰি উচ্চতম ন্যায়ালয়ে এই মন্তব্য কৰে। উল্লেখ কৰা প্ৰয়োজন যে ফেমেলী কোৰ্টে মহিলা গৰাকী বিবাদৰ কাৰণ বুলি অভিহিত কৰি তেওঁক কোনো ধৰণৰ জীৱিকাৰ ধন নিদিয়াৰ ৰায় দান কৰিছিল আৰু এই ৰায় এলাহাবাদ উচ্চ ন্যায়ালয়ে সলনি কৰা হোৱা নাছিল। যাৰ পাছত মহিলাগৰাকী উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ কাষ চাপিছিল।

আদালতে কি কয়

ফেমেলি আদালতৰ ৰায়ক সমালোচনা কৰি ন্যায়াধীশ অমানুল্লাহে লিখিত ৰায়ত কয় যে, কাজীৰ আদালত, কাজিয়তি আদালত, শ্বিৰিয়া আদালত বা যিয়েই নহওক কিয়, সেই আদালতৰ আইনী কোনো মান্যতা নাই। বিশ্ব লোচন মদন (সুপ্ৰা)ত উল্লেখ কৰাৰ দৰে এনে সংস্থাসমূহে যি নামেৰেই নহওক কিয়, তেওঁলোকে দিয়া যিকোনো ঘোষণা/সিদ্ধান্ত কাৰো বাবে বাধ্যতামূলক নহয়।

ঘটনাটো কি

আবেদনকাৰী পত্নীৰ বিবাহ ২০০২ চনত ইছলামিক নীতি-নিয়ম অনুসৰি হৈছিল। দুয়োৰে এয়া দ্বিতীয় বিবাহ আছিল। ২০০৫ চনত স্বামীয়ে মধ্যপ্ৰদেশৰ ভোপালৰ ‘কাজী আদালত’ত পত্নীৰ বিৰুদ্ধে বিবাহ বিচ্ছেদৰ গোচৰ তৰিছিল আৰু পক্ষসমূহৰ মাজত ২২.১১.২০০৫ তাৰিখৰ চুক্তি অনুসৰি খাৰিজ কৰা হৈছিল।

ইয়াৰ পিছত ২০০৮ চনত স্বামীয়ে কাজিয়াত (দাৰুল কাজা) আদালতত বিবাহ বিচ্ছেদৰ বাবে আন এক গোচৰ ৰুজু কৰে। তাৰ পাছত পত্নীয়ে চি আৰ পি চিৰ ১২৫ নং ধাৰাত পৰিয়াল আদালতৰ কাষ চাপি ভৰণ পোষণৰ দাবী কৰিছিল। ইয়াৰ মাজতে ২০০৯ চনত দাৰুল কাজা আদালতে বিবাহ বিচ্ছেদৰ অনুমতি প্ৰদান কৰি তালাকনামা ঘোষণা কৰে।

ফেমেলি আদালতে কি কৈছিল

পৰিয়াল আদালতে পত্নীৰ ভৰণ-পোষণৰ দাবী নাকচ কৰিছিল। কৈছিল যে, পত্নীয়ে নিজে স্বামীক ত্যাগ কৰিছিল। পত্নীৰ স্বভাৱ বা আচৰণৰ বাবে কাজিয়া হৈছিল আৰু শহুৰেকৰ ঘৰৰ পৰা ওলাই গৈছিল। এই বিবাদৰ কাৰণ পত্নী, যাৰ বাবে স্বামীয়ে ভৰণ পোষণ দিব নালাগে।

উচ্চতম ন্যায়ালয়ে কি কয়

উচ্চতম ন্যায়ালয়ে পৰিয়াল আদালতৰ যুক্তিক সমালোচনা কৰি কয় যে, যিহেতু এইটো দুয়োপক্ষৰ দ্বিতীয় বিবাহ, গতিকে স্বামীৰ পৰা যৌতুক দাবী কৰাৰ কোনো সম্ভাৱনা নাই। পৰিয়াল আদালতৰ এনে যুক্তি/পৰ্যবেক্ষণ আইনৰ নীতিৰ বাবে অজ্ঞাত আৰু ই কেৱল অনুমানৰ ওপৰত আধাৰিত।

ন্যায়ালয়ে কয়, পত্নীয়ে ভুল মানি লোৱা কথাৰ ওপৰত এই যুক্তি আধাৰিক। কিন্তু চুক্তিখন পৰীক্ষা কৰিলে স্পষ্ট হয় যে ইয়াত এনেকুৱা একো মানি লোৱা হোৱা নাছিল। ২০০৫ চনত স্বামীয়ে দাখিল কৰা প্ৰথমটো বিবাহ বিচ্ছেদৰ গোচৰটো এনে নিষ্পত্তিৰ ভিত্তিত খাৰিজ কৰা হৈছিল য’ত দুয়োপক্ষই একেলগে থাকিবলৈ সিদ্ধান্ত লৈছিল আৰু আন পক্ষক অভিযোগ কৰাৰ কোনো সুযোগ নিদিব বুলি সন্মত হৈছিল।

লগতে আদালতে কয় যে, পত্নীৰ ভৰণ-পোষণ দিব নিবিচৰাটো অস্থিৰতাৰ প্ৰতীক। ন্যায়ালয়ে ইয়াৰ লগতে পৰিয়াল আদালতৰ ৰায় খাৰিজ কৰি স্বামীক প্ৰতিবাদ চাৰি হাজাৰ ভৰণ পোষণ দিয়াৰ নিৰ্দেশ দিয়ে।