দেৱী কালীৰ বহু ৰূপ আছে। ক’ৰবাত শ্মশান, ক’ৰবাত দয়াময়ী। যেতিয়া সৃষ্টিৰ সন্তুলন বাগৰি গৈছিল আৰু অন্যায়ে যেতিয়াই সীমা অতিক্ৰম কৰিছিল তেতিয়াই তেওঁ তৰোৱাল লৈ আবিৰ্ভাৱ হৈছিল।
মহাদেৱ নিজেই তেওঁৰ ভৰিৰ ওচৰত বাস কৰে। দেৱীৰ এখন ভৰি পৃথিৱীত আৰু এখন ভৰি শিৱৰ বুকুত থাকে। কাতি মাহৰ কৃষ্ণ পক্ষৰ অমাৱস্যাৰ দিনা দেৱী কালীক তেওঁৰ দুই সহচৰী ডাকিনি-যোগিনীৰ সৈতে পূজা কৰা হয়। দেৱীৰ মূৰ্তিৰ কাষত এটা শিয়ালৰ মূৰ্তিও থাকে। কিন্তু শিয়ালটো কিয়? আপুনি ইয়াৰ আঁৰৰ ৰহস্যটো জানেনে?
দেৱীৰ মূৰ্তিৰ কাষত কিয় শিয়াল আছে তাৰ আঁৰত বহুতো পৌৰাণিক কাহিনী আছে। কোৱা হয় যে, দেৱী কালী প্ৰথমে চণ্ডিকাৰ ৰূপত শ্মশানত আৱিৰ্ভাৱ হৈছিল। শ্মশান মানে তাত শিয়ালৰ বাসস্থান।
দেৱী কালীয়ে তৰোৱালেৰে জগতৰ পাপ ধ্বংস কৰে। তেওঁ ভক্তৰ বাবে উগ্ৰ ৰূপ ধাৰণ কৰিলে। তৰোৱালৰ ওপৰত অংকিত চকু। এইটো বিশ্বাস কৰা হয় যে মাৰ তৰোৱালে এন্ধাৰ আঁতৰ কৰে, পোহৰ বিলাই। তৰোৱালেৰে অংকিত চকুৱে পৃথিৱীৰ অন্ধকাৰ ধ্বংস কৰে। শিয়াল বুদ্ধিমান জন্তু হিচাপে পৰিচিত। গতিকে শিয়াল নিজৰ বুদ্ধিমত্তাৰ বাবে মাৰ বাহন।
শিয়াল ভগৱান বিষ্ণুৰ লগতো জড়িত। সময়ৰ লগে লগে কালীক পূজা-পাৰ্ৱণত বা আন তন্ত্ৰ শাখাসমূহত দৈৱিক মা, বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ মা, আদি শক্তি বা আদি পৰাশক্তি আদি নামেৰে অভিহিত কৰা হয়। মা কালীক শাক্ত আৰু তন্তশাখাত ব্ৰাহ্মণৰ সৰ্বশেষ ৰূপ হিচাপে আৰাধনা কৰা হয়।