Kali puja 2024 :সমাগত দীপাৱলী আৰু কালী পূজা, জানক কালী পূজাৰ তাৎপৰ্য

কাইলৈ শ্যামা পূজা

কালী হৈছে হিন্দু ধৰ্মৰ এগৰাকী দেৱী আৰু তেখেতক শ্যামা বা কালীকা নামেৰেও জনা যায়। শাক্ত আৰু বৌদ্ধসকলৰ দহগৰাকী দেৱীৰ তালিকা সন্নিৱিষ্ট মহাবিদ্যাত কালীৰ উল্লেখ আছে।

অপশক্তিৰ ধ্বংসকাৰী হিচাপে কালীৰ প্ৰথম উল্লেখ আছে। তেওঁ হৈছে শক্তিৰ আটাইতকৈ শক্তিশালী উৎস। লগতে তান্ত্ৰিক শৈৱৰ এটা ভাগ কুলমাৰ্গৰ চাৰিটা বিভাগৰ এটা। সময়ৰ লগে লগে কালীক পূজা-পাৰ্ৱণত বা আন তন্ত্ৰ শাখাসমূহত দৈৱিক মা, বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ মা, আদি শক্তি বা আদি পৰাশক্তি আদি নামেৰে অভিহিত কৰা হয়। মা কালীক শাক্ত আৰু তন্তশাখাত ব্ৰাহ্মণৰ সৰ্বশেষ ৰূপ হিচাপে আৰাধনা কৰা হয়।মা কালীক ঐশ্বৰিক ৰক্ষাকৰ্তা বা মোক্ষপ্ৰদানকাৰী বুলি বিবেচনা কৰা হয় কালীক শান্ত সমাহিতভাৱে শুই থকা শিৱৰ ওপৰত থিয় হৈ থকা হিচাপে প্ৰদৰ্শন কৰা হয়। মা কালীক গোটেই ভাৰতত পূজা-অৰ্চনা কৰা হয়।

কালী-পূজা বা শ্যামা-পূজা হিন্দু দেৱী কালীৰ প্ৰতি উৎসৰ্গিত ভাৰতীয় উপমহাদেশত উদযাপিত হোৱা উৎসৱ। কাতি মাহৰ অমাৱস্যা তিথিত এই পূজা পালন কৰা হয়। কালী পূজা ঘাইকৈ ভাৰতৰ পশ্চিম বংগ, অসম, ত্ৰিপুৰা, ওড়িশা, বিহাৰৰ মিথিলা অঞ্চল আৰু মহাৰাষ্ট্ৰৰ তিতৱালা চহৰ আৰু বাংলাদেশত পালন কৰা হয়। এইদিনা ভাৰতৰ আন অঞ্চলত লক্ষ্মীপূজা আৰু দেৱালী অনুষ্ঠিত হয়। বৰ্তমান তিনিওটা উৎসৱ প্ৰায় একেলগে উদ্‌যাপন হোৱা দেখা যায়।

শাক্তধৰ্মৰ কালীকুল সম্প্ৰদায়ৰ মতে সৰ্বোচ্চ মহাজাগতিক দেৱী মহাকালী পৃথিৱীত অশুভ শক্তিৰ বিনাশৰ বাবে ১০টা ৰূপত আৱিৰ্ভাৱ হৈছিল। এই দহটা ৰূপক একেলগে দশ মহাবিদ্যা নামে জনাজাত। প্ৰত্যেক মহাবিদ্যা ১২ মাহৰ হিন্দু দিনপঞ্জী-মতে অৱতাৰৰ তিথি আছে। এই দশ মহাবিদ্যাৰ ভিতৰত শেষ-দেৱী হৈছে কমলতমিকা বা কমলা। তেওঁৰ অৱতাৰৰ দিন কমলাতমিকা জয়ন্তী হিচাপে দেৱালীৰ দিনা পালন কৰা হয়। তেওঁক ‘তান্ত্ৰিক লক্ষ্মী’ হিচাপেও জনা যায়। ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ বাকী অংশত এই দিন দেৱতা শ্ৰীৰাম বা শ্ৰীকৃষ্ণৰ সৈতে যুক্ত। যিহেতু উভয়ে বৈষ্ণৱধৰ্মৰ কেন্দ্ৰীয় দেৱতা অধিকাংশ ভাৰতীয়ই দেৱালীক বৈষ্ণৱ উৎসৱ হিচাপে উদযাপন কৰে আৰু ভগৱান মহাবিষ্ণুৰ সংগী দেৱী লক্ষ্মীৰ পূজা কৰে।

পূব আৰু উত্তৰ-পূব ভাৰতত কালীকুল শাক্ত বিশ্বাস প্ৰভাৱশালী। সেয়ে এই অঞ্চলত কমলতমিকাৰ মূল দেৱী মহাকালীৰ পূজা কৰা হয়। পিছলৈ এই দিন কালীপূজাৰ ৰূপ লাভ কৰে।

কালী পূজাৰ ইতিহাস

কালীপূজা প্ৰাচীন পূজা নহয়। ষোড়শ শতাব্দীৰ আগতে কালীপূজাৰ উল্লেখ পোৱা নাযায়। বিখ্যাত ঋষি কৃষ্ণানন্দ আগমবাগীশে প্ৰথম কালীপূজা আৰম্ভ কৰিছিল। তদুপৰি সপ্তদশ শতাব্দীৰ শেষৰ ফালৰ বলৰামৰ ভক্তিমূলক গ্ৰন্থ কালিকা মঙ্গলকাব্যত এটি বাৰ্ষিক উৎসৱৰ কথা উল্লেখ পোৱা যায়। অষ্টাদশ শতিকাত পশ্চিম বংগৰ নদিয়াৰ কৃষ্ণনগৰৰ ৰজা কৃষ্ণচন্দ্ৰইয়ে এই পূজা জনপ্ৰিয় কৰে। ঊনবিংশ শতাব্দীত কৃষ্ণচন্দ্ৰৰ নাতি ঈশ্বৰচন্দ্ৰ আৰু বাঙালি অভিজাতসকলৰ মাজত কালীপূজা জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰে। ধনী জমিদাৰসকলে এই উৎসৱৰ পৃষ্ঠপোষকতা আৰম্ভ কৰিছিল। দুৰ্গাপূজাৰ সৈতে কালীপূজা হৈছে বংগ আৰু অসম আটাইতকৈ ডাঙৰ শাক্ত উৎসৱ।

পৌৰাণিক কাহিনী অনুসৰি, যেতিয়া ৰাক্ষসবোৰৰ সৈতে মা কালীৰ বিজয় নিশ্চিত হৈছিল, তেতিয়া তেওঁ ইমান খঙত নাচিছিল যে পৃথিৱীখন তেওঁৰ তলত কঁপি উঠিছিল। দেৱতাৰ অনুৰোধত শিৱই তেওঁক ৰখাবলৈ তেওঁৰ সন্মুখত শুই দিছিল। যেতিয়া তেওঁ দুৰ্ঘটনাক্ৰমে তেওঁৰ ওপৰত ভৰি দিছিল, তেতিয়া তেওঁৰ ভুল অনুভৱ কৰি জিভা খন বাহিৰ কৰি শান্ত হৈছিল।