Navratri 2024: নৱৰাত্ৰিৰ সময়ত দেৱীৰ ৰীতি-নীতি, কলহ স্থাপন আৰু বিসৰ্জন কেনেকৈ কৰিব?
Navratri Kalash Pujan: মা ভাগৱতীৰ পূজাৰ বাবে শাস্ত্ৰত কিছু নিয়ম নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে। বিশেষকৈ মাৰ্কণ্ডেয় পুৰাণ আৰু দুৰ্গা সপ্তশতীত মাতৃ দেৱীৰ পূজাৰ সময়ত কলশ স্থাপন আৰু বিসৰ্জন দিয়াৰ পদ্ধতিৰ বৰ্ণনা কৰা হৈছে। বিশ্বাস কৰা হয় যে যদি আচাৰ-ব্যৱহাৰ অনুসৰি পূজা কৰা হয় তেন্তে দেৱীয়ে আশীৰ্বাদ দিয়ে।
Navratri 2024 Anushthan Vidhi: ৩ অক্টোবৰ অৰ্থাৎ বৃহস্পতিবাৰৰ পৰা আৰম্ভ হৈছে শাৰদীয় নৱৰাত্ৰি। নৱৰাত্ৰিৰ সময়ত বৃহৎ সংখ্যক লোকে দেৱী ভাগৱতীৰ ৰীতি-নীতিৰে কলহ স্থাপন কৰি ৯ দিন ব্ৰত ৰাখি নিজৰ লগতে পৰিয়ালৰ সুখ, সমৃদ্ধি, কল্যাণ আৰু স্বাস্থ্যৰ বাবে প্ৰাৰ্থনা কৰে। সেইদৰে দশম দিনা মাতৃ দেৱীৰ ওচৰত জগতৰ মংগলৰ বাবে অনুৰোধ কৰি কলহটো বিসৰ্জন দিয়া হয়। বহু সময়ত নিয়ম নজনাৰ বাবে বহু মানুহে কলহ স্থাপন আৰু বিসৰ্জনৰ নিয়ম গম নাপায়। যদিও ইয়াৰ পৰা কোনো ক্ষতি নহয়, তথাপিও নিশ্চিতভাৱে কম ফল পোৱা যায়।
মাৰ্কণ্ডেয় পুৰাণ আৰু দুৰ্গা সপ্তশতীত কলহ প্ৰতিষ্ঠাৰ বাবে ঋষিসকলে উপযুক্ত নিয়ম দিছে। ইয়াৰ দ্বাৰা এই নিয়মসমূহ বহু পৰিমানত পৰীক্ষা কৰা বুলি দাবী কৰিছে। কোৱা হৈছিল যে কোনো সাধকে যদি উপযুক্ত নীতি-নিয়ম ব্যৱহাৰেৰে মা দুৰ্গা দেৱীক আমন্ত্ৰণ কৰে, তেন্তে মাতৃয়ে নিশ্চয় আশীৰ্বাদ দিয়ে আৰু সাধকৰ ইচ্ছা সহজে পূৰণ কৰে। সকলো পুৰোহিতেও একে পদ্ধতি অনুসৰণ কৰি গৃহস্থৰ ঘৰত দেৱীক স্থাপন কৰে। কলহ প্ৰতিষ্ঠা কৰা ভক্তসকলৰ বাবে কিছু নিয়ম আছে।
সাধকে এই নিয়মবোৰ মানি চলিব লাগিব
নৱৰাত্ৰিৰ সময়ত কলহ প্ৰতিষ্ঠা কৰা সাধকে ব্ৰহ্ম মুহুৰ্তাৰ সময়ত বিচনা এৰি দৈনন্দিন কাম-কাজৰ পৰা বিৰত থাকিব লাগিব বুলি শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে। সূৰ্য্য উদয়ৰ আগতে গা ধুব লাগিব আৰু নিয়মিতভাৱে দুৰ্গা সপ্তশতী পাঠ কৰিব লাগিব। নৱৰাত্ৰিৰ ন দিনত ব্ৰত ৰখাৰ পৰম্পৰা আছে। এই ৯ দিনত কেৱল খাদ্য ত্যাগ কৰাই নহয়, নহৰু, পিঁয়াজ, তেল, মছলা আদি সকলো আমিষ বস্তুও ত্যাগ কৰিব লাগিব। ইয়াৰ লগতে সম্পূৰ্ণ নিয়ম পালন কৰাটো প্ৰয়োজনীয়। নৱৰাত্ৰিত ৰাতিৰ বহু গুৰুত্ব আছে। নিয়মটো হ’ল গোটেই ৰাতি সাৰ পাই মাতৃ দেৱীৰ বাবে অখণ্ড চাকি জ্বলাই ৰাখিব লাগে, কিন্তু কোনোবাই টোপনি অনুভৱ কৰিলেও মজিয়াতে শুই থকাৰ নিয়ম আছে।
অনুষ্ঠানৰ নীতি-নিয়ম
আসনত বহাৰ আগতে সাধকে কিছু পূজাৰ সামগ্ৰী ৰাখিব লাগে। পূজাৰ সামগ্ৰী যেনে পানী, সূতা, চন্দন, চাউল আদিৰ উপৰিও ইয়াত দুৰ্গা সপ্তশতীত গ্ৰন্থ সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে। পূব দিশলৈ মুখ কৰি থকা আসনত বহিব। তাৰ পিছত নিজৰ পছন্দ অনুসৰি কপালত চন্দন লগাওক আৰু সূতা বান্ধি তলত দিয়া মন্ত্ৰটো আবৃত্তি কৰি ধ্যান কৰক।
ॐ ऐं आत्ममतत्वं शोधयामि नमः स्वाहा ॐ ह्रीं विद्यातत्वं शोधयामि नमः स्वाहा ॐ क्लीं शिवतत्वं शोधयामि नमः स्वाहा ॐ ऐं ह्रीं क्लीं सर्वतत्वं शोधयामि नमः स्वाहा
আচমনৰ পিছত ভগৱান গণেশক পূজা কৰি তাৰ পিছত গুৰু, দেৱতা আৰু পিতৃ-মাতৃক প্ৰণাম কৰি কুশৰ পবিত্ৰ সূতা পিন্ধিব। তাৰ পিছত এই মন্ত্ৰৰে সংকল্প লওক, হাতত ৰঙা ফুল, অক্ষত আৰু পানী লৈ।
সংকল্পৰ পিছত ভাগৱতী দেৱীৰ ধ্যান কৰি থাকোঁতে মাটিৰ পাত্ৰত মাটি ৰাখি তাত ধান দি তাৰ ওপৰত কলহ ৰাখক আৰু তাৰ পিছত দুৰ্গা সপ্তশতী পাঠ আৰম্ভ কৰাৰ আগতে ‘ॐ ऐं ह्रीं क्लीं चामुण्डाये विच्चै’ পাঠ কৰক। পাঠ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছতো এই মন্ত্ৰ পাঠ কৰা ভাল। মনত ৰাখিব যে এবাৰ পাঠ আৰম্ভ হোৱাৰ পিছত আৰু শেষ হোৱাৰ পূৰ্বে আসনৰ পৰা উঠি কথা কোৱাটো সম্পূৰ্ণ নিষিদ্ধ। পাঠ কৰোঁতে এই কথাও মনত ৰখাটো জৰুৰী যে শব্দৰ উচ্চাৰণ স্পষ্ট আৰু ছন্দৰ সৈতে হোৱা উচিত।
ऊँ विष्णुर्विष्णुर्विष्णुः श्रीमद् भगवतो महापुरुषस्य विष्णोराज्ञया प्रवर्तमानस्य अद्य ब्रह्मणो द्वितीय परार्धे श्रीश्वेतवराहकल्पे, वैवस्वतमन्वन्तरे, अष्टाविंशतितमे कलियुगे, कलि प्रथम चरणे, जम्बूद्वीपे, भारतवर्षे, भरतखंडे, (अपने स्थान का नाम), मासे (अपने मास का नाम), शुक्ल पक्षे, (तिथि) तिथौ, (वार) वासरे, (नक्षत्र) नक्षत्रे, (योग) योगे, (करण) करणे, एवं गुण विशेषण विशिष्टायां अस्यां (तिथि) तिथौ, (अपना नाम), (अपना गोत्र) गोत्रोत्पन्नः, अहं गृहे, (देवता का नाम) प्रीत्यर्थं, (पूजा/अनुष्ठान का उद्देश्य) करिष्ये.
কেনেকৈ মেছেজ কৰিব লাগে
দুৰ্গা সপ্তশতী পাঠ আৰম্ভ কৰাৰ সময়ত প্ৰথমে অৰ্গলা মন্ত্ৰ, তাৰ পিছত কিলক আৰু শেষত কৱচ পাঠ কৰাৰ নিয়ম আছে। অৱশ্যে আন বহু শাস্ত্ৰত প্ৰথমে কৱচ মন্ত্ৰ, তাৰ পিছত অৰ্গলা আৰু তাৰ পিছত কিলক মন্ত্ৰ পাঠ কৰা বিধান আছে। ইয়াৰ পিছত ১৩টা অধ্যায়ৰে গঠিত দুৰ্গা সপ্তশতিৰ মূল গ্ৰন্থ আৰম্ভ হয়। ইয়াত প্ৰথম দিনাই ১ আৰু ২ অধ্যায় পাঠ কৰা হয়। দ্বিতীয় দিনা তৃতীয় অধ্যায় আৰু তৃতীয় দিনা চতুৰ্থ অধ্যায় আবৃত্তি কৰা হয়। চতুৰ্থ দিনা পঞ্চম অধ্যায় আৰু পঞ্চম দিনা পঞ্চম অধ্যায় পাঠ কৰাৰ নিয়ম আছে। সপ্তম দিনা ৮ নং অধ্যায়, অষ্টম দিনা নৱম আৰু দশম অধ্যায় আৰু নৱম দিনা ১১, ১২ আৰু ১৩ অধ্যায় পাঠ কৰাৰ ব্যৱস্থা আছে।
এই পদ্ধতিৰে বিসৰ্জন কৰক
৯ দিনৰ পূজাৰ অন্তত দশম দিনা অৰ্থাৎ বিজয়া দশমীৰ দিনা মূৰ্তি বা কলহ বিসৰ্জন দিয়াৰ পৰম্পৰা আছে। বিসৰ্জনৰ পূৰ্বে মা দেৱীক পূজা কৰা হয় আৰু ৰীতি-নীতি অনুসৰি যজ্ঞ কৰা হয়। ইয়াৰ পিছত প্ৰতিমা বা কলহক সুবিধা অনুযায়ী পবিত্ৰ জলাশয়ত বিসৰ্জন দিয়া হয়। এই সময়ছোৱাত ন দিনৰ বাবে আগবঢ়োৱা সকলো পূজাৰ সামগ্ৰীও বিসৰ্জন দিয়া হয়। পূজাত কলহ স্থাপনৰ সময়ত সিঁচা ধানখিনি পৰিয়ালৰ মাজত বিতৰণ কৰিব লাগে। ইয়াৰ পিছতো যদি কিছুমান সোণৰ মুদ্ৰা বাকী থাকে তেন্তে সেইবোৰ উটুৱাই দিব লাগে।