ভাৰতীয় ৰে’লত শৌচালয়ৰ সুবিধা বিচাৰি বগা চাহাবলৈ চিঠি লিখা মানুহজনক জানেনে?
আমি সকলোৱে জানো যে উপনিবেশিক ভাৰতত ব্ৰিটিছে ৰে’লপথৰ প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল, কিন্তু আমাৰ বহুতে যিটো কথা নাজানে সেয়া হ’ল ভাৰতত ৰে’লত শৌচাগাৰ প্ৰৱৰ্তনৰ বাবে কোনে প্ৰথম দাবী জনাইছিল । ভাৰতৰ তদানীন্তন গৱৰ্ণৰ জেনেৰে’ল লৰ্ড ডেলহাউচীক যদি ভাৰতীয় ৰে’লৱেৰ পিতৃ বুলি প্ৰশংসা কৰা হয়, তেন্তে ৰে’লৱেত শৌচাগাৰ প্ৰৱৰ্তনৰ পিতৃ হ’ল তেতিয়াৰ অবিভক্ত বংগ (বংগ ৰাষ্ট্ৰপতি)ৰ অখিল চন্দ্ৰ সেন নামৰ ধূতি পৰিহিত ভাৰতীয়গৰাকী ।
অতি কম খৰচতে দূৰ-দূৰণিলৈ যাত্ৰাৰ সুবিধা থকা বাবেই দুৰণিবটীয়া যাত্ৰাৰ ক্ষেত্ৰত ৰে’ল যাত্ৰাকেই বাচি লয় সৰহ সংখ্যক লোকে । বৰ্তমান সময়ত ৰে’লত প্ৰায়সমূহ সুবিধাই উপলব্ধ । কিন্তু আৰম্ভনিৰ সময়ত তেনে নাছিল । তেতিয়া ৰে’লত আনকি শৌচ-প্ৰস্ৰাৱৰ বাবেও কোনো সুবিধা নাছিল । এজন ভাৰতীয়ৰ এখন চিঠিয়ে তেতিয়া ব্ৰিটিছক বাধ্য কৰিছিল ভাৰতীয় ৰে’লত শৌচাগাৰৰ সুবিধা উপলব্ধ কৰিবলৈ ।
(ব্ৰিটিছ) ভাৰতৰ প্ৰথম বাণিজ্যিক ৰে’ল যাত্ৰা ১৮৫৩ চনত বম্বে আৰু থানেৰ মাজত আৰম্ভ হৈছিল । ভাৰতৰ পৰিবহনৰ জীৱনৰেখা হোৱাৰ প্ৰথম ঐতিহাসিক মাইলৰ খুঁটি অৰ্জন কৰাৰ বাবে নিয়োজিত ১৪ টা দবাযুক্ত যাত্ৰীবাহী ৰে’লখন তেতিয়া প্ৰথমতে শৌচাগাৰ অবিহনে চলিছিল ।
ভাৰতৰ তদানীন্তন গৱৰ্ণৰ জেনেৰে’ল লৰ্ড ডেলহাউচীক যদি ভাৰতীয় ৰে’লৱেৰ পিতৃ বুলি প্ৰশংসা কৰা হয়, তেন্তে ৰে’লৱেত শৌচাগাৰ প্ৰৱৰ্তনৰ পিতৃ হ’ল তেতিয়াৰ অবিভক্ত বংগ (বংগ ৰাষ্ট্ৰপতি)ৰ অখিল চন্দ্ৰ সেন নামৰ ধূতি পৰিহিত ভাৰতীয়গৰাকী ।
এদিন ক্ষুব্ধ হৈ অখিল চন্দ্ৰ সেনে ছাহিবগঞ্জ সংমণ্ডলীয় ৰে’লৱে কাৰ্যালয়লৈ ভঙা ভঙা ইংৰাজীত দিয়া অভিযোগ পত্ৰখনে ১৯০৯-১৯১০ চনত বংগ বিভাজনৰ বিৰুদ্ধে স্বদেশী আন্দোলনকে ধৰি দেশজুৰি প্ৰতিবাদ চলি থকা কালত ৰে’ল যাত্ৰাৰ সময়ত শৌচাগাৰৰ অভাৱৰ বাবে যাত্ৰীসকলৰ অস্বস্তি আৰু অসুবিধাৰ প্ৰতি দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছিল ।
ৰে’ল যাত্ৰাৰ সময়ত শৌচ কৰিব লগাত বিপাঙত পৰিছিল অখিল চন্দ্ৰ সেন । গেষ্ট্ৰিকৰ সমস্যাত ভুগি তেওঁৰ পেটটো ফুলি উঠিছিল আৰু এটা ষ্টেচন নামি তেওঁ সমীপৰ মুকলি স্থানত শৌচ কৰিবলৈ গৈছিল । মুকলি স্থানত মানুহৰ আগতে শৌচ কৰিবলৈ বহিবলগীয়া হৈছিল তেওঁ, ইফালে ৰে’লখন ষ্টেচনৰ পৰা চলিবলৈ ধৰাত তেওঁ হাতত লোটা লৈ ধূতি দাঙি দৌৰিও ৰে’লখন ধৰিব পৰা নাছিল । এই কাৰ্যত ক্ষোভিত হৈ অখিল সেনে ভঙা ভঙা ইংৰাজীতে সকলো বিৱৰি লিখি পঠিয়াইছিল ইংৰাজ চাহাবলৈ ।
ভঙা ভঙা ইংৰাজীত লিখা অখিল চন্দ্ৰ সেনৰ হাস্যকৰ তথা হতাশাৰে ভৰা চিঠিখনে ব্ৰিটিছ ৰে’লৱে কৰ্তৃপক্ষক চিন্তিত কৰি তুলিলে । সেই সময়ত ৫০ মাইলতকৈ অধিক দূৰত্বলৈ চলা নিম্ন শ্ৰেণীৰ যাত্ৰীবাহী ৰে’লত শৌচাগাৰ স্থাপনৰ পথ মুকলি কৰি দিলে এই চিঠিখনে । । অনস্বীকাৰ্যভাৱে এইগৰাকী ভাৰতীয়ই দেশজুৰি ৰে’ল যাত্ৰাৰ সময়ত লাখ লাখ ভ্ৰমণকাৰীক শৌচ-প্ৰস্ৰাৱৰ বাবে সমস্যাৰ সন্মুখীন হোৱাৰ পৰা উদ্ধাৰ কৰিছিল ।