বিশ্বজুৰি বিপদত পৰিছে গণতন্ত্ৰ ! ভোটদানৰ হাৰ হ্ৰাস পোৱাৰ বিপৰীতে বৃদ্ধি পাইছে ফলাফল কেন্দ্ৰিক বিতৰ্ক : IIDEA

প্ৰতীকী ফটো

বিপদত গণতন্ত্ৰ !এই কথা কোনো ৰাজনৈকি নেতাই কোৱা কথা নহয় । বাস্তৱত হ্ৰাস পাইছে গণতন্ত্ৰৰ শক্তি । শেহতীয়াকৈ একেৰাহে ৮ বছৰ ধৰি বিশ্বজুৰি গণতন্ত্ৰৰ অৱনতি ঘটাৰ তথ্য পোহৰলৈ আহিছে । এই সন্দৰ্ভত গণতন্ত্ৰক প্ৰসাৰিত কৰা সংস্থা ইণ্টাৰনেশ্যনেল ইনষ্টিটিউট ফৰ ডেম’ক্ৰেচি এণ্ড ইলেক্টৰেল এচিষ্টেন্স (International Institute for Democracy and Electoral Assistanc)য়ে কয় যে, যোৱা কেইবছৰমানৰ পৰা ভোটাৰৰ ভোটদানৰ হাৰ হ্ৰাস পাইছে । ইয়াৰ পৰিপ্ৰেক্ষিত সমগ্ৰ বিশ্বতে গণতান্ত্ৰিক ব্যৱস্থাটো দুৰ্বল হ’বলৈ আৰম্ভ কৰিছে ।

মঙলবাৰে International IDEA য়ে কয় যে, চৰকাৰী ভয়, বিদেশী হস্তক্ষেপ, ভুল তথ্য আৰু প্ৰচাৰৰ সময়ত এ আইৰ চোৰাংচোৱাৰ অপব্যৱহাৰৰ ফলত বছৰ বছৰ ধৰি বিশ্বজুৰি নিৰ্বাচনৰ বিশ্বাসযোগ্যতা অৱনতি ঘটিছে। সংস্থাটোৰ মতে, যোৱা কেইবছৰমানৰ পৰা গড় ভোটদানৰ হাৰ হ্ৰাস পাইছে । ২০০৮ চনত ভোটদানৰ হাৰ ৬৫.২% আছিল, আনহাতে ২০২৩ চনত ভোটদানৰ হাৰ ৫৫.৫% লৈ হ্ৰাস পাইছে। সংস্থাটোৱে দাবী কৰে যে, ভোটদানৰ হাৰ হ্ৰাস পোৱাৰ ফলত নিৰ্বাচনৰ বিশ্বাসযোগ্যতা নোহোৱা হৈছে আৰু ফলাফলক লৈ বিতৰ্ক বৃদ্ধি পাবলৈ ধৰিছে ।

তেওঁলোকে দাবী কৰে যে, প্ৰতি তিনিটা নিৰ্বাচনৰ ভিতৰত এটা নিৰ্বাচনত কিবা নহয় কিবা প্ৰকাৰে বিতৰ্ক চলি আছে। যোৱা কিছুদিনত ভেনিজুৱেলা আৰু আলজেৰিয়াত অনুষ্ঠিত হোৱা নিৰ্বাচনৰ ফলাফলক লৈ প্ৰশ্ন উত্থাপন হৈছিল। ভেনিজুৱেলাৰ বিৰোধী দলে ফলাফল গ্ৰহণ কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰিছিল । ইয়াৰ বিপৰীতে আলজেৰিয়াত জয়ী হোৱা ৰাষ্ট্ৰপতি টেবুনেও ফলাফলক লৈ প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছিল।

আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় IDEA ৰ মহাসচিব কেভিন কাছাছ-জামোৰাই কয় যে, ‘গণতন্ত্ৰ পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে নিৰ্বাচনেই সৰ্বোত্তম সুযোগ । কিন্তু নিৰ্বাচন বিফল হ’লে সেয়া সম্পূৰ্ণ অসম্ভৱ হৈ পৰে।’ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় IDEA য়ে কয় যে, বিশ্বৰ ১৫৮ খন দেশৰ গণতন্ত্ৰৰ অৱস্থাৰ ওপৰত তেওঁলোকৰ অনুসন্ধানৰ প্ৰতিবেদনত দেখা গৈছে যে, যোৱা পাঁচ বছৰত ৪৭% দেশৰ মূল গণতান্ত্ৰিক সূচক হ্ৰাস পাইছে। ২০২০ চনৰ পৰা ২০২৪ চনৰ ভিতৰত বিশ্বৰ প্ৰায় ২০% নিৰ্বাচনত পৰাজিত হোৱা প্ৰাৰ্থী বা দলৰ এজনে ফলাফলক লৈ প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছে বা ফলাফলক মানি ল’ব খোজা নাই । এই কাৰণেই বহু ঠাইত আদালতে নিৰ্বাচনত জয় বা পৰাজয়ৰ সিদ্ধান্ত ল’বলগীয়া হৈছে  বুলি কয় সংস্থাটোৱে।